ΔΕΛΤΙΟΝ ΚΡΙΣΗΣ 21/10/2011

του Γιάννη Βαρουφάκη (Καθηγητής Οικ.Θεωρίας Παν.Αθηνών)

Το σημερινό Δελτίο θα είναι λιτό.

Σκόπευα να προλογίσω το σύνηθες απάνθισμα αναγνωσμάτων του Δελτίου με προβλέψεις και εκτιμήσεις για την επικείμενη Σύνοδο Κορυφής της Κυριακής. Δεν νομίζω ότι αξίζει ο κόπος. Η ευρωπαϊκή ηγεσία, είναι προφανές, δεν έχει την ικανότητα, ούτε καν υπό την πίεση των ραγδαίων εξελίξεων, να παραγάγει σοβαρή ευρωπαϊκή πολιτική.

Κατόπιν σκέφτηκα να αναφερθώ στα χτεσινά γεγονότα εντός και εκτός της Βουλής των Ελλήνων. Κατέληξα στο συμπέρασμα πώς ό,τι έχω να πω για αυτά το έχει πει κάποιος άλλος πολύ καλύτερα και λιτότερα:

Η αποτυχία αιωρείται πάνω από το Κράτος σαν μεγάλη λύπη. Και στα μάτια των ανθρώπων αντανακλάται η αποτυχία. Και στα μάτια των πεινασμένων φουντώνει ο θυμός. Στις ψυχές των ανθρώπων τα σταφύλια της οργής γιομίζουν, γιομίζουν και βαραίνουν για τον τρύγο. [Απόσπασμα από Τα Σταφύλια της Οργής (The Grapes of Wrath), του John Steinbeck, Νέα Υόρκη: The Viking Press,1939]

Κατόπιν αυτού, συνεχίζω με τα δημοσιεύματα της εβδομάδας:

• Ποιος είναι ο λόγος που η Ευρώπη δεν καταφέρνει να βρει τον βηματισμό της; Που, αν και όλοι παραδέχονται ότι οι τράπεζες πρέπει να εκκαθαριστούν, η Σύνοδος δεν πρόκειται να πάρει παρά κοσμητικά μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση; Προφανώς επειδή η συντεχνία των πτωχευμένων ευρωπαϊκών τραπεζών ανθίσταται, επιμένοντας στο αναφαίρετο δικαίωμά τους να κρατούν τον έλεγχο των τραπεζών εκείνοι που τις οδήγησαν στην πτώχευση με τα χρήματα του ευρωπαϊκού δημοσίου και, σαν να μην έφτανε αυτό, απαιτούν να μην τους επιβάλουν μερική διαγραφή του ελληνικού χρέους. Διαβάστε εδώ για τις απειλές τους.
• Την ώρα που οι G-20 πιέζουν την Ευρώπη να δράσει επί τέλους, η Ευρώπη ψειρίζει το ελληνικό κούρεμα.
• Οι σοβαροί άνθρωποι έχουν φτάσει να τρίβουν τα μάτια τους με την ανοησία των ευρωπαίων ηγετών. Τόσο έχουν απηυδήσει που, όταν μιλάνε στους ευρωπαίους, προσπαθούν να τα λένε απλά και να μιλάνε αργά μπας και τους καταλάβουν! Σαν να μιλάνε σε διανοητικά καθυστερημένους. Στο άρθρο αυτό του Bloomberg ο συγγραφέας λέει στους ηγέτες μας πράγματα που θα έπρεπε να είναι αυτονόητα: “Αυτό που θα έπρεπε να είναι μέρος της νέας συμφωνίας είναι η δολοφονία της πιθανότητας, ακόμα και της πιο αμυδρής πιθανότητας, ενός κουρέματος του χρέους της Ιταλίας και της Ισπανίας.” Να το πω απλά: Το ότι έφτασε το Bloomberg να γράφει κάτι τόσο οφθαλμοφανές σημαίνει ότι στην σημερινή τραγελαφική Ευρώπη τίποτα το λογικά αυταπόδεικτο δεν μπορεί να παρθεί ως δεδομένο.
• Στο μεταξύ, οι ηγέτες μας τον χαβά τους. Οι Γάλλοι επιμένουν να μετατραπεί το EFSF σε τράπεζα έτσι ώστε η ΕΚΤ να τυπώνει χρήμα και να το δίνει στο EFSF (δήθεν με εγγυήσεις τις εγγυήσεις που έχουν δώσει τα κράτη-μέλη στο EFSF ώστε αυτό να αγοράζει τα ομόλογα της Ιταλίας και της Ισπανίας αλλά και, επί πλέον, να επανακεφαλαιοποιήσει τις ρημαγμένες τράπεζες (ιδίως τις γαλλικές). Η ιδέα αυτή είναι καταστροφική. Με απλά λόγια, όταν πάρεις ένα τοξικό ταμείο και το μεγεθύνεις μέσω υπερσυμπιεστή, καταλήγεις με ένα τοξικό-turbo. Από την άλλη, η ιδέα που προκρίνουν οι Γερμανοί (δηλαδή την μετατροπή του EFSF σε ασφαλιστική εταιρεία η οποία ασφαλίζει τους αγοραστές Ιταλικών και Ισπανικών ομολόγων σε περίπτωση κουρέματος) μπορεί να μην χαρακτηρίζεται από τοξικότητα αλλά κρίνεται επιεικώς ανεπαρκής. Δείτε εδώ γιατί.
• Αμέσως μετά την 21η Ιουλίου, όταν όλοι πανηγύριζαν, έγραφα στο protagon ότι το μεγάλο θύμα της απόφασης εκείνης θα ήταν η Ιταλία, η Ισπανία και στο, τέλος, η πιστοληπτική ικανότητα της Γαλλίας. Δεν άργησε να λαλήσει κι αυτός ο κόκορας. Ήδη ο Πρόεδρος Sarkozy βλέπει την διαπραγματευτική του ισχύ να χάνεται λόγω της χειροπιαστής πιθανότητας υποβάθμισης της Γαλλίας. Διαβάστε αυτό.
• Σπουδαίο άρθρο της Deutsche Welle που καταδεικνύει κάτι που λίγοι τολμούν να πουν: Αν η Ελλάδα είναι η μία πλευρά του προβληματικού ευρωπαϊκού νομίσματος, η Γερμανία είναι η άλλη.
• Στο ίδιο μήκος κύματος, η Financial Times εξηγεί πως η Γερμανία ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την Κρίση του ευρώ την ώρα που οι γερμανικές εξαγωγές ωφελούνται από αυτήν. Αν όμως το ευρώ καταρρεύσει, λόγω της αδυναμίας του Βερολίνου να κατανοήσει ότι η παρούσα κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί, μια Μεγάλη Ύφεση παραμονεύει στο διάβα της Γερμανίας. Με το που θα δημιουργηθεί το νέο μάρκο οι πελάτες των γερμανών θα αρχίζουν να αγοράζουν bunds (γερμανικά ομόλογα) αντί για Benz (Μερσεντές).
• Πιο γενικά, αλλά επί του ιδίου θέματος, ο Martin Wolf δημοσίευσε ένα χρήσιμο άρθρο για τις ενδο-ευρωζωνικές ανισορροπίες που προκάλεσαν μεν την Κρίση αλλά για τις οποίες κανένας δεν τολμά να μιλήσει σοβαρά σε επίπεδο Συνόδων Κορυφής.
• "Οι συνήθεις κανόνες του καπιταλισμού βρίσκονται σε αναστολή. Πρέπει να σταματήσουμε να προσποιούμαστε ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι και να παρέμβουμε πολιτικά άμεσα και χωρίς περιστροφές. Μόνο τότε θα συνέλθουν οι τράπεζες και η οικονομία της Ευρώπης." Τάδε έφη αρθογράφος της Financial Times...
• Είναι δυνατόν να σοβαρολογούν; Να θεωρούν πως μπορεί η ανάπτυξη να προκύψει μέσα από την "επεκτατική λιτότητα"; Κι όμως, το πιστεύουν - λέει εμβρόντητος ο Paul Krugman.
• Το αβάσταχτο κόστος της ελληνικής λιτότητας. Μια έρευνα των Financial Times που δείχνει ότι οι αυξήσεις φόρων και ο μειώσεις μισθών στην Ελλάδα, το 2011 μόνο, μείωσαν το μέσο διαθέσιμο εισόδημα στην Ελλάδα κατά 14% – δηλαδή €5.600 για κάθε νοικοκυριό.
• Όταν η Αυστραλέζικη κρατική τηλεόραση αναρωτιέται τι συμβαίνει στην Ελλάδα και γιατί οι Έλληνες αντιδρούν στην ασκούμενοι πολιτική, σκέφτηκα πως η απάντηση που θα τους αγγίξει δεν μπορεί παρά να χρησιμοποιεί την παραβολή της απόβασης της Καλλίπολης (κατά την διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου). Δείτε την σχετική συνέντευξη εδώ.
• Στο μεταξύ οι ιρλανδικές οικογένειες αντιπαλεύουν την οικτρή πραγματικότητα του να γνωρίζουν ότι, και να πουλήσουν το σπίτι τους, δεν θα μπορούν να ξεπληρώσουν το στεγαστικό τους δάνειο. Το λεγόμενο, αγγλιστί, negative equity.
• Στο άλλο μέλος του κλαμπ των επισήμως πτωχευμένων, στην Πορτογαλία, νέα μέτρα λιτότητας έρχονται να προστεθούν στα αρχικά λόγω (σας θυμίζει κάτι αυτό;)... υστέρησης εσόδων!
• Περνώντας στην άλλη όχθη της Μάγχης, ένας ευρωσκεπτικιστής Λόρδος, ο Lord Wolfson (μέλος και χρηματοδότης του Συντηρητικού Κόμματος, ιδιοκτήτης των καταστημάτων Next) θεσμοθέτησε Βραβείο 250 χιλιάδων στερλινών για τον οικονομολόγο, ή την ομάδα οικονομολόγων, που θα προτείνει τον βέλτιστο μηχανισμό με τον οποίο μία χώρα-μέλος της ευρωζώνης μπορεί να δρομολογήσει την αποχώρησή της από το κοινό νόμισμα. Δείτε εδώ το σχετικό δημοσίευμα. [Αν θέλετε να δείτε πως σχολίασα το Βραβείο αυτό στο BBC, πατήστε εδώ και πηδήξτε στο 35'.]
• Από την άλλη μεριά του Αιγαίου, η Τουρκική οικονομία καλπάζει. Όμως οι κίνδυνοι μιας κρίσης καιροφυλακτούν.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ΣΗΜΑΔΙΑ ΣΗΨΗΣ ΤΗΣ ΙΣΧΥΡΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ

Του Κώστα Τζεβελέκου

Η Τουρκία σήμερα βρίσκεται σε δεινή θέση σύμφωνα με τους διεθνείς αναλυτές.Η πολιτική Ερντογάν και το δόγμα Νταβούντογλου όχι μόνο δεν επικροτούνται, αλλά όπου προσπάθησαν να εφαρμοσθούν κατέληξαν σε φιάσκο.

Στην Τουρκία σήμερα ζουν 77 διαφορετικές εθνότητες με κυριάρχους τους Κούρδους, οι οποίοι αγωνίζονται για την δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους.

Οι Άραβες θεωρούν την Τουρκία μισητή γιατί ήταν η αιτία που διαλύθηκε το αραβικό Χαλιφάτο. Η δε θεωρία του κ. Νταβούντογλου περί μηδενικών τριγωνικών τριβών κατέληξε σε φιάσκο.Η Τουρκία έχει προβλήματα με την Αρμενία , το Ιράν , τη Ρωσία , την Αίγυπτο και τη Συρία .

Με την μοναδική χώρα που πέτυχε συνεργασία είναι η Ελλάδα και αυτό συμβαίνει εξ΄αιτίας της δικής μας ανύπαρκτης εξωτερικής πολιτική την στιγμή που για πρώτη φορά έχουμε ισχυρούς συμμάχους ( ΗΠΑ και Ισραήλ).

Οι Τούρκοι φοβερίζουν καθημερινά και προσπαθούν να δημιουργήσουν προβλήματα νοτίως του Καστελορίζου επειδή όπως λέει ο καθηγητής κ. Μάζης : « Φοβερίζουν γιατί δεν μπορούν να χτυπήσουν το γάιδαρο , αλλά το σαμάρι» .

Η λύση αυτή τη στιγμή, επιμένουν οι ειδικοί, είναι η Ελλάδα να κηρύξει τη δική της ΑΟΖ , καθώς οι Τούρκοι αυτοκαταστρέφονται.

Η ανακήρυξη της Κυπριακής ΑΟΖ έδειξε άλλωσε ότι οι Τούρκοι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα. Όλοι περιμένουν το μοιραίο λάθος της Τουρκίας ώστε να δημιουργήσει θερμό επεισόδιο -εάν το κάνουν – θα υλοποιήσουν το σχέδιο τριχοτόμησης της .

Οι επιτελείς του Ερντογάν το γνωρίζουν πολύ καλά και δεν πρόκειται να πέσουν σε αυτή τη παγίδα, γι αυτό και απλά εξαπολύουν απειλές.

Στις ΗΠΑ οι Αμερικανοί δεν ξεχνούν την 1η Μαρτίου του 2003 όπου ο πρόεδρος Μπους ζήτησε την άδεια ώστε να περάσουν τα αμερικανικά μαχητικά από τον εναέριο χώρο της Τουρκίας ώστε να πλήξουν το Ιράκ και ο Ερντογάν το αρνήθηκε.

Πληθαίνουν οι φωνές στις ΗΠΑ που λένε ότι η Τουρκία πρέπει να φύγει από το ΝΑΤΟ, ενώ στα μεγάλα λάθη της εξωτερικής πολιτικής που ασκεί η Άγκυρα είναι ότι χάθηκε το Ισραηλινό λόμπι

Πηγή: www.newsbomb.gr